Si ia ka dalë Zvicra të mbijetojë përgjatë gjithë historisë?

24 Qershor 2022, 15:02, Blog CNA
Si ia ka dalë Zvicra të mbijetojë përgjatë gjithë
Foto ilustruese

Zvicra është një vend evropian neutral, i pozicionuar në mes të maleve, me peizazhe shumë të bukura dhe një histori fantastike. Është një vend i veçantë ku fliten 4 gjuhë të ndryshme, teksa ka një sistem politik shumë të veçantë që vlerësohet në të gjithë botën. E megjithatë, Zvicra nuk ka qenë gjithmonë siç është sot. Përkundrazi, ashtu si shumë vende të tjera, edhe ajo ka përjetuar shumë luftëra dhe kriza gjatë rrjedhës së historisë.

Zvicra në kohët e lashta

Natyrisht, aty ku shtrihet dot Zvicra nuk ka qenë gjithmonë një perandori federale. Në kohët parahistorike ishte një peizazh i varrosur nën dëborë, akull dhe fenomene të tjera natyrore. Atje kanë jetuan grupe njerëzish prehistorikë, por për ta nuk ka shumë të dhëna.

Jetesa në Alpe ishte e vështirë, ndërsa të huajt e kishin shumë të vështirë për të arritur deri atje. Për këtë arsye, pjesa më e madhe e gjithë historisë në këtë vend shumë malor, në pjesën më të madhe ka humbur. Ajo që ne dimë për Zvicrën, është se në kohët e lashta jetonin grupe njerëzish, që në fund u bënë pjesë e Perandorinë Romake.

Si ia ka dalë Zvicra të mbijetojë përgjatë gjithë

Po në atë kohë sipas historianëve, u hapën shumë shtigjeve malore, të cilat përdoren ende sot nga vendasit dhe turistët. Po në atë epokë, në këtë zonë nisi të zhvillohej një komunitet i quajtur Romanshe me zakone dhe një gjuhë të veçantë. Një grup i vogël njerëzish ende sot e flasin këtë gjuhë në Zvicrën Juglindore.

Zvicra në Mesjetë

Nga fundi i epokës së Perandorisë Romake, Zvicra u bë gjithnjë e më e krishterë. Ashtu si në pjesën tjetër të Evropës, kjo solli ndërtimin e shumë kishave dhe vendeve të shenjta. Sunduesit e këtyre zonave donin t'i bënin njerëzit e tyre të krishterë, dhe po kujdeseshin aktivisht për përmbushjen e këtij synimi.

Në mesjetën e hershme, nuk kishte ende një Zvicër federale dhe të bashkuar. Një pjesë e territorit zviceran i përkiste Frankëve, dhe një pjesë tjetër u bë pjesë e asaj që ne sot e quajmë Gjermani. Familja Habsburge kishte shumë ndikim edhe në Zvicër.

Ajo kishte në zotërim shumë fortesa, dhe kujdesej që perandorisë së tyre t’i shtoheshin gjithnjë territore të reja. Sot Zvicra përbëhet nga 26 kantone, por dikur nuk ishte kështu. Kur territori zviceran ra nën sundimin e dinastisë së Habsburgëve, një sërë zonash vendosën të luftonin për lirinë e tyre.

Si ia ka dalë Zvicra të mbijetojë përgjatë gjithë

Kështu u krijuan një numër “kantonesh primare”. Ata donin të ishin në gjendje të reagonin vetë kundër Habsburgëve. Kantonet që ishin pjesë e këtij grupi janë ndoshta Uri dhe Shviz. Më vonë këtij grupi iu bashkuan kantonet e tjera si Zyrihu dhe Lucerna.

Kjo do të ishte një nga format më të hershme, në të cilën do të shfaqej edhe Zvicra federale. Pak para vitit 1500, u zhvilluan disa luftëra kundër burgundianëve. Ndërkohë nga fillimi i shekullit XVI-të, Zvicra u bë zyrtarisht e pavarur nga Perandoria e Shenjtë Romake.

Garda Zvicerane, që ekziston ende sot

Garda Zvicerane u krijua në vitin 1506 nga Papa i zgjedhur në atë kohë, Juliusi II, për të mbrojtur Vatikanin. Edhe atëherë, zviceranët luajtën një rol neutral brenda Evropës. Gjatë historisë moderne, Garda Zvicerane është shpërbërë disa herë, por është riformuar jo shumë kohë më vonë. Që nga viti 1814, Garda Zvicerane ka ekzistuar vazhdimisht nën drejtimin e Vatikanit. Papa është zyrtarisht komandanti i përgjithshëm i këtij ekipi rojtarësh.

Kushtetuta e Zvicrës

Vetëm në vitin 1848 konfederata zvicerane kishte një kushtetutë. Ata kishin lënë pas pasojat e Revolucionit Francez, dhe për zviceranët gjithçka ishte në rrugën e duhur. Por më pas shpërtheu lufta midis kantoneve liberale dhe atyre më konservatore. Kjo luftë u fitua nga partitë që luftuan për një Zvicër federale. Ndaj në vitin 1948 u krijua Konfederata e Zvicrës me një kushtetutë federale.

Përkthyer dhe përshtatur nga CNA.al

Lajmet e fundit nga