E fundit!

22:57 Politikë

Rama, intervistë për BBC/ Kundërshton Albin Kurtin: SHBA dhe BE kanë të drejtë

Kryeministri Edi Rama ka komentuar situatën në veri të...

Ky është vendi ku banania është e shenjtë

6 Nëntor 2022, 15:26, Kuriozitete CNA

Për shkak të lindjes së saj, bollëkut të përhershëm, banania është fruti i preferuar i Indisë për pothuajse çdo rast dhe është i endur thellë në strukturën kulturore të vendit.

Përveç kësaj, banania lidhet nga indianët me bollëkun dhe pjellorinë, dhe kështu në shumë pjesë të vendit, dy pemë banane të lulëzuara vendosen në hyrje të ndërtesave ku zhvillohen dasma dhe ceremoni të tjera të tipit fetar.

Banania ka qenë fruti më i gjithanshëm dhe më i nderuar i Indisë që nga kohra të lashta. Për shkak të lindjes së saj, bollëkut shumëvjeçar dhe përballueshmërisë, është fruti i preferuar për pothuajse çdo rast dhe pema e bananes në tërësinë e saj është e endur thellë në strukturën kulturore të vendit. Ndërsa varietetet indigjene kultivohen në kopshtet e shtëpive anembanë Indisë, ato rriten me bollëk si brenda vendit ashtu edhe të egra në vende si Nagercoil, kryesisht për shkak të klimës tropikale të ngrohtë dhe të lagësht dhe kushteve të tokës pjellore dhe të shkrifët që gjenden në rajonet ngjitur me Ghats Perëndimore në Indinë Jugore.

Banania besohet të jetë një nga frutat më të hershme dhe më të kultivuara në botë dhe ka udhëtuar shumë larg prej origjinës së saj modeste në Indi dhe Azinë Juglindore. Sot, është një nga frutat më të konsumuar në botë, dhe madje edhe gjatë këtyre kohërave pandemike, buka e bananes ngushëlluese dhe e lehtë për t'u bërë ka qenë në trend në kërkimet e Google në të gjithë botën.

Të dhënat historike përmendin se Aleksandri i Madh ishte i impresionuar me shijen ekzotike të kadali phalam (emri sanskrit i bananes) dhe e barti frutin nga India në Lindjen e Mesme, ku u pagëzua si banan (një fjalë arabe për gisht) nga Tregtarët arabë. Më vonë arriti në Afrikë, Amerikën Latine dhe Karaibe gjatë shekullit të 15-të, dhe më pas u nis në veri drejt Bermudës. Nga Bermuda, bananet u dërguan në Angli si fruta të reja gjatë shekujve 17 dhe 18. Dhe në 1835, kopshtari kryesor i Chatsworth Estate në Derbyshire, Joseph Paxton, kultivoi dhe rriti një varietet të ri të verdhë dhe e quajti atë musa cavendishii, sipas emrit të familjes së punëdhënësit të tij, William Cavendish.
Banania konsiderohet një ilaç për të gjitha sëmundjet, fizike dhe shpirtërore
Pavarësisht nga madhësia e tij relativisht e vogël dhe shija disi e butë në krahasim me varietetet e tjera, uniformiteti, rezistenca ndaj sëmundjeve dhe kapaciteti i lartë i prodhimit të Cavendish e kanë bërë atë varietetin e dashur të botës perëndimore. Në Indi, varieteti G9 Cavendish me rendiment të lartë (nga Izraeli) tani prodhohet komercialisht në të gjithë vendin; megjithatë, varietetet vendase të bananeve - dhe kushërinjtë e tyre të delli - kultivohen ende, kryesisht në pjesët më jugore të Indisë. Vendasit shpesh këndojnë lavdërimin e varieteteve si poovan, mondan dhe peyan (të emëruar sipas trinisë së shenjtë hindu të Brahma, Vishnu dhe Shiva respektivisht) për shkathtësinë, aromën dhe strukturën e tyre./CNA.al