LEXO PA REKLAMA!

SHKARKO APP

Në Kinë mbikëqyrja e rreptë e regjimit po shkatërron jetët e njerëzve

26 Shtator 2022, 09:06, Kosova & Bota CNA

Në Kinë mbikëqyrja e rreptë e regjimit po shkatërron

Në epokën maoiste , Partia Komuniste Kineze përdorte dosje që përmbanin informacione për prejardhjen familjare, arsimimin, aktivitetet politike dhe historinë e punës së secilit qytetar. Ato informacione do të përcaktonin edhe trajtimin e tyre nga shteti.

Për kritikët e qeverisë, sistemi “dang’an” ishte sipas fjalëve të Tsering Uoeser, një poeti tibetian, të ngjashëm me ”si një përbindësh i padukshëm që të ndjek”. Në librin e tyre “Shteti i mbikëqyrjes”, gazetarët e “The Wall Street Journal”, Xhosh Çin dhe Liza Lin përshkruajnë zëvendësimin e “dang’an’ me një sistem monitorimi më gjithëpërfshirës dhe shumë më të fuqishëm.

Ky sistem i ri, ka e lehtësuar shtypjen në masë të popullsisë, si dhe abuzimet me të drejtat e njeriut. Por në të njëjtën kohë, argumentojnë autorët, ai ka përmirësuar jetën e disave. Bumi i teknologjisë së vëzhgimit, nga kamerat e njohjes së fytyrës deri tek monitorimi i mediave sociale, i ka dhënë shtetit kinez më shumë informacione se kurrë më parë mbi jetën e qytetarëve.

Për grupet që partia i sheh si të dyshuar, siç janë ujgurët, ky sistem është shumë shtypës. Libri hapet dhe mbyllet me dëshminë e tmerrshme të Tahir Hamut Izgil, një poet ujgur, gjaku, zëri, retina e syrit dhe fytyra e të cilit u kataloguan nga policia kineze, ndërsa miqtë e tij u zhdukën në një kamp pune.

Ai përshkruan në detaje rrjetin fizik të mbikqyrjes që u përhap rreth tij dhe bashkëshortes në Urumqi, kryeqyteti i Xinjiang vitin në 2017:grupe kamerash “të ngjitura si barna keqdashëse" pas llambarëve; dhe polici e armatosur me smartfonë që shërbenin si skaner.

Por ndërsa teknologjia e vëzhgimit përdoret për të terrorizuar njerëzit në perëndimin e largët të Kinës, në bregun lindor nga ajo kanë përfituar disa të tjerët. Në Hangzhu, qyteti i origjinës së Alibaba, një prej gjigantëve të teknologjisë kineze, projekti “City Brain” i kësaj kompanisë e revolucionarizoi kontrollin e trafikut.

Alibaba zhvilloi një sistem të Inteligjencës Artificiale, i cili mund të dallonte aksidentet për shkak të trafikut, dhe të optimizonte përdorimin e semaforëve për të lehtësuar qarkullimin e automjeteve, veçanërisht të ambulancave. Brenda dy viteve nga fillimi i projektit në vitin 2016, Hangzhou shkoi nga vendi i 5-të në vendin e 57-të në listën e qyteteve më me trafik të rënduar në Kinë.

Kjo njohje e avantazheve të mbikëqyrjes së shekullit XXI-të në Kinë, e dallon librin nga shumë të tjerë që janë shkruar për këtë temë. Po kështu edhe vetëdija e tij mbi pikat e verbra të teknologjisë:disa rrëfime të niveleve mahnitëse të mbikëqyrjes në mediat shtetërore dolën pas një inspektimi më të afërt të “historive të zbukuruara ose tërësisht të fabrikuara”.

Po ashtu “Shteti i mbikëqyrjes” shtrihet gjithashtu përtej kufijve të Kinës, duke eksploruar përdorimin e teknologjisë kineze për të shtypur disidencën në Ugandë, dhe mënyrën se si metodat e stilit kinez po përdoren edhe nga policia dhe prokurorët në SHBA.

Partia Komuniste e përdor këtë teknologji për të kontrolluar dhe censuruar njerëzit. Por në mungesë të zgjedhjeve të ndershme apo një medie të lirë, survejimi është gjithashtu një mjet për të testuar humorin e opinionit publik.

Siç u thotë autorëve të librit politilogu Meng Tianguang, qeveria kineze është përpjekur të krijojë sisteme që janë të afta të “zbulojnë automatikisht shenjat e ndryshimeve negative në bisedat në mediat sociale”, një e dhënë që më pas mund të kontribuojë në vendimmarrje.

Pandemia e Covid-19 ka qenë testi përfundimtar i këtyre sistemeve. Në mbarë botën, shqetësimet për privatësinë u zëvendësuan nga kërkesat e të dhënave të autoriteteve të shëndetit publik. Në Kinë, ku bota e jashtme përshkruhet si një zonë fatkeqësie e goditur rëndë nga pandemia, kostoja e qasjes “Zero raste me Covid” ka qenë zero privatësi.

Përsa i përket ndikimit të saj në tolerancën publike ndaj përgjimit shtetëror, Çin dhe Lin e krahasojnë pandeminë me sulmet terroriste të 11 shtatorit 2001.

Megjithatë ka tashmë shenja, sidomos në qytete, se kinezët janë lodhur nga kontrollet e rrepta gjatë pandemisë që ka mundësuar sistemi i mbikëqyrjes. Libri “Shteti i mbikëqyrjes” është një përshkrim tërheqës, se si dhe pse kjo teknologji është bërë kaq shumë e përhapur.

Përkthyer dhe përshtatur nga CNA.al

Lajmet e fundit nga